Η συζήτηση γύρω από τον επικείμενο ανασχηματισμό έχει πραγματικά πολύ ενδιαφέρον. Τα μέσα ενημέρωσης ασχολούνται εκτενώς για να γεμίσουν σελίδες ή τηλεοπτικό χρόνο, καθώς σε περίοδο εορτών η ειδησεογραφία είναι περιορισμένη. Οι βουλευτές της ΝΔ επιδίδονται στη διάδοση φημών για άμεση υπουργοποίησή τους, ενώ οι ψηφοφόροι τους τρέφουν φρούδες ελπίδες ανάκαμψης και αναμένουν ότι ο «πανίσχυρος» πρωθυπουργός με αριστοτεχνικές κινήσεις θα αναστρέψει το κλίμα.
Σε αυτό το σκηνικό οι υπόλοιποι συνεχίζουμε κανονικά τη ζωή μας έχοντας κατά νου ότι, δεν μας αξίζει η χώρα που ζούμε και μας εξασφαλίζει η ΝΔ, αλλά τι να κάνουμε που έχουμε περιορισμένα περιθώρια αντίδρασης.
Προσωπικά οι αναφορές στον ανασχηματισμό με έχουν οδηγήσει σε μια σειρά σκέψεων κυρίως για την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης σε περιόδους αναμονής αλλαγής ηγεσίας, αλλά και για το αν και κατά πόσο η δημόσια διοίκηση αποδίδει και λειτουργεί όπως θα έπρεπε.
Όσοι έχουν έστω και μικρή εμπειρία από τη λειτουργία ενός υπουργείου γνωρίζουν πως η εκάστοτε ηγεσία έχει δύο επιλογές. Η μία είναι να δουλέψει με τον υπάρχοντα ιστό υπαλλήλων και στελεχών. Η άλλη είναι να δημιουργήσει ένα παράλληλο σύστημα, τις πιο πολλές φορές αποτελούμενο από συμβούλους με εξαιρετικά βιογραφικά και επαγγελματική εμπειρία αλλά με άγνοια δημόσιας διοίκησης.
Συνήθως οι υπουργοί επιλέγουν το δεύτερο μοντέλο, καθώς είναι πιο εύκολο να δουλεύεις όπως έχεις συνηθίσει, από το να αξιοποιείς το ήδη υπάρχον δυναμικό. Έτσι, δημιουργείται ένα κλίμα που παραπέμπει σε υπουργείο και υπαλλήλους δύο ταχυτήτων. Έως ότου έλθουν τα δύσκολα. Όσο η λαϊκή εντολή είναι νωπή και η κυβέρνηση ισχυρή, οι «εξωσχολικοί» δίνουν και παίρνουν και επαίρονται πως διοικούν το κράτος. Όταν, όμως, τα πράγματα αλλάξουν και οι συγκυρίες δυσκολέψουν, τότε τα υπουργεία λειτουργούν με αυτόματο πιλότο. Οι συνεργάτες αραιώνουν τις επισκέψεις στα γραφεία τους, οι μόνιμοι υπάλληλοι γίνονται πλέον από χρήσιμοι έως πολύτιμοι και οι περισσότεροι εκ της ηγεσίας οχυρώνονται πίσω από τις αποφάσεις της διοίκησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα και η πρόσφατη περίπτωση του Βατοπαιδίου. Υπουργοί και αξιωματούχοι των υπουργείων στις δύσκολες ώρες επικαλέστηκαν τις γνωμοδοτήσεις των υπηρεσιών του δημοσίου προκειμένου να αποποιηθούν ευθύνες και να δικαιολογήσουν τις αποφάσεις τους.
Κι εδώ αναρωτιέται κάποιος, έχουμε ξεκαθαρίσει ποια δημόσια διοίκηση θέλουμε; Θέλουμε ένα σύστημα που να λειτουργεί και να μην επηρεάζεται από την μετακίνηση ενός υπουργού ή ακόμη και από την αλλαγή κυβέρνησης. Ένα σύστημα όπου οι υπάλληλοι θα επιλέγονται με αντικειμενικά κριτήρια (π.χ. διαγωνισμούς ΑΣΕΠ); Ή επιλέγουμε μια χώρα έρμαιο των επιλογών της ηγεσίας, όπου η λειτουργία του κράτους θα εναπόκειται στα παράλληλα μετακλητά συστήματα που αναπτύσσονται από τους υπουργούς και η τύχη και η αποτελεσματικότητά τους θα εξαρτώνται από την παρουσία τους;
Προσωπικά απαντώ πως χρειαζόμαστε δημόσια διοίκηση με άξιους ανθρώπους, των οποίων η απόδοση δεν θα εξαρτάται από τις διαθέσεις του εκάστοτε υπουργού. Όπου οι άνθρωποι θα νιώθουν χρήσιμοι στην υπηρεσία τους και θα μπορούν να υπερηφανεύονται πως προσφέρουν στον τόπο. Μια διοίκηση όπου δεν θα καλλιεργεί τη νοοτροπία που θα περιγράψω αμέσως παρακάτω από προσωπική εμπειρία: όταν ρώτησα έναν υπάλληλο υπουργείου για ποιο λόγο δεν έχει εφαρμοστεί απόφαση υπουργού, που ομολογουμένως τον υποχρέωνε να δουλέψει περισσότερο, μου απάντησε: «Ξέρεις πόσους υπουργούς έχω αλλάξει εγώ;».
Δημοσίευση - ΝΙΚΗ 6/1/2009
1 σχόλιο:
κ. Καρακλιουμη συμφωνώ στην άποψη σας για αξιοκρατία στο δημόσιο τομέα και επιλογή μέσω ΑΣΕΠ (που η Ν.Δ υποβάθμισε).
Βέβαια οι πολιτικές των κομμάτων (προοδευτικές, νεοφιλελεύθερες κτλ)ασκούντε κυρίως απο μια ηγετική ομάδα όπως Γενικοί Γραμματείς και Ειδικοί Συμβούλοι. Όταν τα πρόσωπα αυτά είναι άτομα του κομματικού σωλήνα δίχως την απαραίτητη επιστημονική κατάρτιση τότε αποτυγχάνουν τους στόχους τους. Το ίδιο συμβαίνει και όταν κυβερνήσεις εναποθέτουν τις ελπίδες τους για άσκηση των πολιτικών τους σε τεχνοκράτες που δεν αντιλαμβάνονται την εικόνα της κοινωνίας. Τα λεγόμενα Golden Boys.
Προσωπικά ο συνδυασμός πολιτικής συνείδησης απο ανθρώπους που προερχονται μέσα απο την κοινωνία (και όχι απαραίτητα απο τους κομματικούς μηχανισμούς) σε συνδυασμό με την κατάρτιση και τη γνώση αποτελεί για εμένα τη χρυσή τομή.Και πραγματικά όλα τα κόμματα έχουν στελέχη που κατέχουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά.
Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στο ότι οι υπουργοί επιλέγουν τους συνεργάτες τους κυρίως μέσω προσωπική γνωριμίας ή μέσω άσκηση πίεσης απο το κομμα.
Για φανταστείτε λοιπόν να υπήρχε ένας οργανισμός στα κόμματα π.χ Ινστιτούτο Επιμόρφωσηςστο ΠΑ.ΣΟ.Κ όπου θα εκπαίδευε και θα προετοίμαζε τα στελέχη ενός κόμματος για να διοικήσουν τη χώρα.Και η εκπαίδευση θα γινόταν απο καθηγητές, τομεάρχες , πρωην Υπουργούς. Έτσι λοιπόν ο Υπουργός ένα μεγάλο μέρος των στελεχών που θα χρησιμοποιούσε για να εφαρμόσει τις πολιτικές του θα τους γνωρίζει και θα έχει συνεργαστεί μαζί τους απο τη διαδικασία της επιμόρφωσης.
Καλή συνέχεια στο blogging...
(Αλήθεια γιατί αυτό το blog η GOOGLE το ελέγχει για το περιεχομενό του. Μάλλον οι μηχανισμοί της Ν.Δ έχουν προχωρήσει και στο διαδίκτυο.χαχα)
Δημοσίευση σχολίου