Θεμέλια για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο

Οι δημοσκοπήσεις δεν είναι πολιτική. Καταγράφουν ό,τι όλοι αντιλαμβανόμαστε αλλά οι πολιτικοί τις περισσότερες φορές αδυνατούν να αντιληφθούν.
Το 2004 κατέγραφαν τους Έλληνες ως πολίτες μιας χώρας που πρόσμεναν τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων και είχαν βρει μια θέση στην παγκόσμια κοινότητα. Ήταν το αποτέλεσμα της σταθερότητας (πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής) που είχε εξασφαλίσει ως τότε το ΠΑΣΟΚ.
Σε αυτό το αισιόδοξο περιβάλλον όπου δεν κυριαρχούσε αγωνία για το αύριο, ήταν αναμενόμενο, να ατονήσει το ενδιαφέρον των πολιτών για την πολιτική. Το εκλογικό σώμα κουρασμένο από την πολυετή διακυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, αβίαστα υιοθέτησε την συνθηματικού τύπου προσέγγιση της ΝΔ πως «όλοι ίδιοι είναι».
Η ΝΔ αναδύθηκε στην εξουσία με συγκεκριμένο σχέδιο. Μετέφερε εσκεμμένα την πολιτική αντιπαράθεση στο πεδίο της ηθικής και αφού αυτοχρίστηκε «αρχάγγελος της κάθαρσης» υποσχέθηκε «επανίδρυση του κράτους», δίνοντας στους πολίτες την ελπίδα πως δεν θα ακύρωνε, αλλά θα συνέχιζε, όσα «οι προηγούμενοι δεν πρόλαβαν».
Με τον τρόπο αυτό και την μεγάλη εκλογική της νίκη, εξασφάλισε την ανοχή των Ελλήνων και ξεκίνησε τη διακυβέρνηση της χώρας. Την πρώτη τετραετία ξόδεψε το πολιτικό της κεφάλαιο, ακριβώς γιατί δεν είχε πρόγραμμα και διοίκησε με την κεκτημένη ταχύτητα που είχαν εξασφαλίσει οι επιλογές των προηγούμενων κυβερνήσεων. Η ανυπαρξία προγράμματος και ικανών στελεχών την έκαναν να επενδύσει στο πρόσωπο του «ισχυρού πρωθυπουργού» που με το μαγικό ραβδάκι θα μπορούσε να λύνει κάθε φορά το γόρδιο δεσμό. Γνωρίζοντας την πολιτική της αυτή αδυναμία, φρόντισε να ζητήσει ανανέωση της κυβερνητικής της θητείας τη στιγμή που η χώρα καιγόταν. Τις εκλογές βεβαίως τις κέρδισε καθώς σε κατάσταση εθνικής τραγωδίας οι πολίτες δεν κάνουν αλλαγές, ελπίζοντας πως αυτό δε θα κάνει τα πράγματα χειρότερα, δεν δίνουν όμως και «λευκή επιταγή».
Σήμερα περίπου ένα χρόνο μετά τις εκλογές, το μόνο που έχει καταφέρει είναι να προκαλέσει το κοινό αίσθημα. Οι Έλληνες πλέον τη θεωρούν ικανή για όλα με αποκορύφωμα την υπόθεση του Βατοπαιδίου όπου κανείς δεν ένιωσε έκπληξη, παρά μόνον οργή. Οι εκλογείς από την γνωστή επωδό του «όλοι ίδιοι είναι», «κανείς δεν είναι κατάλληλος», «τίποτα δε μπορεί να λύσει τα προβλήματα της χώρας» έχουν μπει πια σε μια διαδικασία επαναπολιτικοποίησης. Ξεκίνησαν λέγοντας πως η χώρα χρειάζεται κυβερνήσεις συνεργασίας και συμμαχίες και στην αρχή έδειχναν να επιλέγουν μικρά κόμματα σε ενδεχόμενες εκλογές.
Σήμερα με την κατάλυση του κράτους και την οικονομία στο χειρότερό της σημείο, είναι ανασφαλείς για το μέλλον, μετακινούνται πολιτικά στην Κεντροαριστερά και αναζητούν ως ένα βαθμό κρατικό παρεμβατισμό. Σε περιόδους κρίσης οι ψηφοφόροι δεν πειραματίζονται και επιλέγουν δοκιμασμένες λύσεις.
Μια αυτοδύναμη κυβέρνηση που θα μπορέσει να εξασφαλίσει ευρείες κοινωνικές συναινέσεις και παράλληλα θα δίνει λύσεις στα πολλά και διαφορετικά προβλήματα των πολιτών είναι το ζητούμενο. Σε αυτή τη συνθήκη το ΠΑΣΟΚ μπορεί να αναδειχθεί. Έχει κυβερνητική εμπειρία και ικανά στελέχη, μπορεί να ενισχύσει το κοινωνικό κράτος και να δημιουργήσει περιβάλλον ασφάλειας και σιγουριάς στους πολίτες και να βάλει τα θεμέλια για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο.
Το ΠΑΣΟΚ μέχρι στιγμής με συνεπή δουλειά, έχει καταφέρει να κάνει τους πολίτες να το ακούσουν, τώρα μένει να πει κάτι ενδιαφέρον στον πολίτη που διαδηλώνει, διότι θα μπορούσε να ήταν το δικό του παιδί δολοφονημένο στα Εξάρχεια. Να μιλήσει στον μαθητή που κινητοποιείται διότι το σχολείο και η κοινωνία ακυρώνουν τα όνειρά του. Να απευθυνθεί στον πολίτη που διαμαρτύρεται γιατί το κράτος είναι εχθρικό απέναντί του.
Όποιος καταφέρει να διατυπώσει ξεκάθαρο πολιτικό λόγο σε αυτό το πλαίσιο, με λύσεις υλοποιήσιμες και χωρίς κορώνες και κραυγές διαμαρτυρίας, όπως φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις, θα κερδίσει αυτοδύναμα τις επόμενες εκλογές.

Δημοσίευση: Αξία, 20 Δεκεμβρίου 2008